Türkiye İstatistik Kurumu, “İstatistiklerle Aile 2024” bültenini yayımladı.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Türkiye’de 2008 yılında 4 olan ortalama hane halkı büyüklüğü azalış göstererek 2024’te 3,11 kişiye düştü.
İllere göre yapılan incelemede, 2024’te ortalama hane halkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il 4,85 kişi ile Şırnak olurken, bu ili 4,63 kişi ile Şanlıurfa ve 4,5 kişi ile Batman izledi.
Ortalama hane halkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,53 kişi ile Giresun ve Çanakkale olarak belirlendi. Bu illeri, 2,55 kişi ile Tunceli ve 2,59 kişi ile Eskişehir takip etti.
ADNKS sonuçlarına göre, 2016 yılında yüzde 14,9 olan yalnız yaşayan bireylerden oluşan tek kişilik hane halklarının oranı, 2024’te yüzde 20’ye yükseldi.
Tek çekirdek aile modeli olarak tanımlanan yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklardan ya da tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hane halklarının oranı 2016’da yüzde 66,4 iken, 2024’te yüzde 63,5’e geriledi. Geniş aile kavramı olarak adlandırılan ve en az bir çekirdek aile ile diğer bireylerden oluşan hane halklarının oranı ise aynı dönemde yüzde 16,3’ten yüzde 13,3’e düştü.
Çekirdek aile bulunmayan, birden fazla kişiden oluşan hane halklarının oranı 2016 yılında yüzde 2,4 iken, 2024’te yüzde 3,2’ye yükseldi.
En yüksek tek kişilik hane halkı oranı Gümüşhane’de
İllere göre hane halkı tipleri incelendiğinde, 2024’te tek kişilik hane halklarının oranının en yüksek olduğu il yüzde 31,7 ile Gümüşhane olarak kaydedildi. Bu ili, yüzde 29,8 ile Tunceli ve yüzde 29,7 ile Giresun izledi.
Tek kişilik hane halklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 11,1 ile Batman oldu. Bu ili, yüzde 11,9 ile Van ve yüzde 12,3 ile Diyarbakır takip etti.
Aynı dönemde tek çekirdek ailelerden oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu il yüzde 71,4 ile Gaziantep olarak kaydedildi. Gaziantep’i yüzde 70,8 ile Şanlıurfa ve yüzde 70,7 ile Diyarbakır izledi. Tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 50,5 ile Tunceli olarak belirlendi. Bu ili, yüzde 51,9 ile Gümüşhane ve yüzde 54,1 ile Artvin takip etti.
Hane halklarının yüzde 10,9’u tek ebeveyn ve çocuklu
Türkiye’de 2024 itibarıyla toplam hane halklarının yüzde 10,9’unu tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan aileler oluşturdu. Bu ailelerin yüzde 2,6’sını baba ve çocuklar, yüzde 8,4’ünü ise anne ve çocuklar oluşturdu.
Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu il, yüzde 13,5 ile Bingöl oldu. Bingöl’ü, yüzde 13,4 ile Elazığ ve yüzde 13,1 ile Adana izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 8 ile Ardahan, yüzde 8,5 ile Yozgat ve yüzde 8,6 ile Burdur, Kars ve Bitlis olarak belirlendi.
Toplam hane halkları içinde anne ve çocuklardan oluşan ailelerin oranının en yüksek olduğu iller, yüzde 10,6 ile Bingöl, yüzde 10,3 ile Elazığ ve yüzde 10,1 ile Adana olarak kaydedilmişken, en düşük olduğu iller ise yüzde 5,4 ile Ardahan, yüzde 6,3 ile Yozgat ve Burdur olarak tespit edildi.
Baba ve çocuklardan oluşan hane halkları oranının en yüksek olduğu iller ise yüzde 3,9 ile Kilis, yüzde 3,7 ile Malatya ve yüzde 3,3 ile Hatay olarak belirlenirken, bu oranın en düşük olduğu iller yüzde 2 ile Nevşehir ve Sinop, yüzde 2,1 ile Şırnak, Erzurum ve Bitlis olarak kaydedildi.
Geniş aileler en çok Hakkari’de
Geniş aileden oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024’te yüzde 20,3 ile Hakkari olarak tespit edildi. Hakkari’yi yüzde 18,7 ile Batman ve yüzde 17,9 ile Bartın izledi. Bu oranın en düşük olduğu il ise yüzde 9,2 ile Eskişehir olarak belirlendi. Bu ili yüzde 10,1 ile Ankara ve Çanakkale takip etti.
ADNKS sonuçlarına göre, geçen yıl toplam hane halkı sayısı 26 milyon 599 bin 261 olarak kaydedilirken, bunların yüzde 42,8’inde 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunuyordu.
0-17 yaş grubunda en az bir çocuğun bulunduğu hane halkı oranının en yüksek olduğu il yüzde 68,5 ile Şanlıurfa olurken, en düşük olduğu il ise yüzde 28,2 ile Tunceli olarak kayıtlara geçti.
Hanelerin yüzde 19’unda 0-17 yaş grubunda bir çocuk, yüzde 14,6’sında iki çocuk, yüzde 6’sında üç çocuk, yüzde 2’sinde dört çocuk ve yüzde 1,1’inde ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu belirlendi.
1 milyon 750 bin 900 yaşlı tek başına yaşıyor
Türkiye’de hanelerin 6 milyon 726 bin 583’ünde 65 yaş ve üzeri yaşlı nüfus olduğu ve bu hanelerin yüzde 25,3’ünde en az bir yaşlı bireyin yaşadığı tespit edildi.
Bu hanelerin 1 milyon 750 bin 900’ü tek başına yaşayan yaşlı bireylerden oluşuyor.
Aynı yıl içinde, 25-29 yaş grubunda bulunan ve hiç evlenmemiş 3 milyon 374 bin 686 kişiden 2 milyon 450 bin 869’unun anne ve/veya babasıyla yaşadığı belirlendi.
Bu grubun içindeki kişilerin oranı yüzde 72,6 olarak hesaplandı. Bu oranın yüzde 44,8’ini erkekler, yüzde 27,9’unu kadınlar oluşturdu.
