İş arayan bireylerin büyük bir kısmı, yapay zekanın işe alım süreçlerinde faydalı olabileceğini kabul etmekle birlikte, bu süreçte becerilerin adil bir şekilde değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusunda derin kaygılar taşımaktadır. Özellikle yapay zekanın süreçlerin verimliliğini artırma potansiyeli bulunsa da, adayların çoğu insan muhakemesine daha fazla güven duymaktadır.
Adecco tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, 23 farklı ülkede 30.000 çalışanla yapılan görüşmeler sonucunda ortaya çıkmıştır. Çalışma bulgularına göre, 22 sektörden 19’unda iş arayanlar, geleneksel olmayan becerilerin değerlendirilmesi gerektiğinde insan kararlarını yapay zekaya tercih ettiklerini ifade etmektedirler. Bu eğilim ise özellikle imalat, sağlık ve hukuk sektörlerinde dikkat çekmektedir; söz konusu sektörlerdeki adaylardan sırasıyla yüzde 18, yüzde 17 ve yüzde 17 oranında insan muhakemesinin tercih edildiği gözlemlenmektedir.
Yapay zekaya en çok güvenen sektörler
Fakat bazı sektörlerde iş arayanlar, yapay zekaya insan işe alım uzmanlarından daha fazla güven duymaktadır. Bu sektörler arasında havacılık yüzde 11, mobilite yüzde 3 ve e-ticaret yine yüzde 3 ile öne çıkmaktadır. Adaylar, bu alanlarda yapay zekanın seçim sürecinde daha doğru kararlar alabileceğine inanmaktadırlar.
İşe alım sürecinde yapay zekâ neden şüphe uyandırıyor?
Yapay zekaya dair güvensizliklerin temel nedenlerinden biri, iş arayanların yüzde 42’sinin, yapay zekanın beden dili veya ses tonu gibi sözel olmayan sinyalleri değerlendiremeyeceğini düşünmesidir. Burada kadınlar, erkeklere kıyasla daha büyük bir kaygı taşımakta; kadınların bu konudaki endişesi yüzde 47, erkeklerde ise bu oran yüzde 38 olarak belirlenmiştir.
Ayrıca, katılımcıların yüzde 32’si yapay zekanın en uygun adayı seçip seçemeyeceği konusunda şüphe taşırken, yüzde 23 gibi bir kesim, geleneksel olmayan deneyimlerin görmezden gelineceğinden endişe hissetmektedir. Kadınların bu konudaki kaygısı yüzde 26, erkeklerde ise yüzde 19 seviyesindedir. Ayrıca, yapay zekanın ayrımcılık yapabileceği konusunda da endişeler mevcuttur; bu durum özellikle İsviçre yüzde 23, Avustralya yüzde 19, Fransa yüzde 18, Almanya ve ABD’de ise yüzde 17 oranında kaygı yaratmaktadır.
Hangi gruplar yapay zekaya daha fazla güveniyor?
Yapılan araştırma neticesinde, üniversite mezunlarının yüzde 65’i yapay zekanın işe alım süreçlerinde kullanılmasına daha açıkken, ortaokul mezunları arasında bu oran yüzde 39’a düşmektedir. Genel olarak adaylar, yapay zekanın doğrudan seçim yapmasındansa, iş aramalarında rehberlik etmesini daha olumlu karşılamaktadırlar. Ankete katılanların yüzde 64’ü, yapay zekanın doğru pozisyonlara yönlendirme yapabileceğine ve işverenlerin daha uygun iş tanımları oluşturmasına yardımcı olabileceğine inanmaktadır.
Yapay zekâ ve insan işe alım uzmanları birlikte çalışmalı
Adecco’nun “Geleceğin Küresel İşgücü” raporuna göre, şirketlerin işe alım süreçlerini daha verimli hale getirmek için yapay zekaya önemli yatırımlar yapmaları gerektiği vurgulanmaktadır. Ancak, sürecin tamamen yapay zekaya dayalı olmaması gerektiği de ifade edilmektedir.
