Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Akran Zorbalığı Alt Komisyonu’na bilgi veren Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkan Yardımcısı Abdülkerim Gün, dünya genelindeki bazı ülkelerde çocukların sosyal medya kullanımına yönelik önlemler alındığını aktardı. Örneğin, ABD’nin Florida eyaletinde 13 yaş altındaki çocukların sosyal medya kullanımının yasak olduğunu belirten Gün, Avustralya’da ise 16 yaş altı çocuklar için sınırlayıcı düzenlemenin yasalaştırılma aşamasında olduğunu kaydetti. Türkiye’de, 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanun’da değişiklik yapılması yönünde bir çalışma yürütüldüğünü ifade eden Gün, önerilerinin 13 yaş altındaki öğrencilere sosyal medya uygulamalarını ve sosyal ağları kullanmalarını yasaklamak üzerine olduğunu söyledi.
Gün, dijital oyunlar alanında Türkiye’nin önemli ilerlemeler kaydettiğini belirtirken, önümüzdeki hafta Dijital Oyunlar Kongresi düzenleyeceklerini duyurdu. Bu kapsamda dijital oyunlarla ilgili sivil toplum kuruluşları ile 9 ay süren bir çalışma yürütüldüğünü ifade eden Gün, kamu olarak yerli bir uygulama geliştirmenin öncelikli hedefleri arasında olduğunu aktardı. Ancak, yerli uygulamanın sadece Türkiye ile sınırlı kalmaması gerektiğini, PEGI’nin (Avrupa Oyun Bilgi Sistemi) altında Türkiye’ye özgü bir ‘case’ oluşturmanın daha verimli olacağına dair görüşler olduğunu ifade etti.
Türkiye’de çocukların akıllı telefon kullanımına dair yasaklar üzerine çalışmalar yürütüldüğünü açıklayan Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Koruyucu ve Önleyici Hizmetler Daire Başkanı Eda Şirnevai, TBMM ile ortak bir çalışma yürütüldüğünü bildirdi. Akademisyen Prof. Dr. Tuncay Dilci, birçok ülkede 13 yaş altı çocukların akıllı telefon kullanımının yasaklandığını belirterek, Türkiye’de de benzeri bir uygulamanın gündeme getirilmesini önerdi. Şirnevai, TBMM Çocuk Hakları Komisyonu ile bu konuda çalışma yaptıklarını söyledi.
Prof. Dr. Dilci, çocukların güvenliğini sağlamaya yönelik olarak, güvenlik ve haberleşme amacıyla tuşlu telefon kullanılmasını önerdi. Bu öneri, çocukların akıllı telefonlara erişimlerini sınırlamak adına bir önlem olarak değerlendiriliyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın çocukların sosyal medya ve sosyal ağların kullanımıyla ilgili dünya örneklerini detaylı bir şekilde incelediği de ifade edildi. Daire Başkanı Şirnevai, çeşitli ülkelerdeki uygulamaları örnek gösterdi. Örneğin; Çin’de 16 yaş altındaki çocukların sosyal medya hesabı açması için ebeveyn izni gerekmekte; ayrıca saat 22.00-06.00 arasında mobil cihazlara erişim de yasak. ABD’nin bazı eyaletlerinde 14 yaş altında sosyal medya kullanımı yasaklandığı ve bu yasa 2025 itibarıyla yürürlüğe gireceği bildirilmiştir. Fransa’da 15 yaş altındakilerin sosyal medyaya girmesi ebeveyn iznine bağlıken, Güney Kore’de 16 yaş altı çocuklar için belirli saatlerde çevrimiçi oyun oynamak yasaktır. İngiltere ve Rusya’da ise 13 yaş altındakilerin çevrim içi platformlarda hesap açmaları sınırlıdır. Ayrıca, İtalya’da 14 yaş altındakilerin cep telefonu kullanımı ve 16 yaş altındakilerin sosyal medya profili açması yasaklanmıştır. Avustralya’da da benzer bir uygulama bulunmakta ve 14 yaş altı için sosyal medya yasağına uymayanlara yaptırımlar uygulanmaktadır. Yunanistan ve İrlanda’da da sosyal medya ve akıllı telefon kullanımıyla ilgili yasaklar üzerinde çalışmalar yapılmaktadır.
Önder Yılmaz
