2023 yılında Bolu Kartalkaya’da Grand Kartal Otel’de gerçekleşen yangın, 66 kişinin hayatını kaybetmesiyle trajik bir sonuçla sona erdi. Bu felaket, yangın güvenliği alanındaki ihmal ve eksiklikleri yeniden gözler önüne serdi. Uzmanlar, yıllar önce yapılan düzenlemelerin itfaiyenin projeleri denetleme yetkisinin kaldırılmasına yol açtığını vurguladı. Bu değişikliklerin, günümüzde yaşanan felaketlerin temel nedenlerinden biri olduğunu belirtiyorlar.
“İNŞAAT LOBİSİ İSTEDİ, İTFAİYENİN YETKİSİ KALKTI”
2007 yılında yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, 2012 yılında önemli bir revizyona uğradı. Bu revizyon, Resmi Gazete’de yayımlanan bir Bakanlar Kurulu kararı ile gerçekleştirildi ve itfaiye birimlerinin projeleri inceleme ve görüş verme yetkisi kaldırıldı. Böylece, yönetmeliğin 6. maddesinde yer alan, “Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüşü alındıktan sonra, ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır” ifadesi değiştirilerek “Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır” şeklini aldı. Bu değişiklikle beraber, itfaiyelerin projeleri inceleme ve denetleme zorunluluğu sona erdi.
Uzmanlar, bu düzenlemelerin inşaat sektörünün talepleri doğrultusunda yapıldığını ifade ediyor. Müteahhitler ve TOKİ taşeronları tarafından yapılan baskılara bağlı olarak yangın güvenliği konusunun göz ardı edildiği iddia ediliyor. Bu tür düzenlemeler, güvenliğin ikinci planda kalmasına neden oldu ve sonuç olarak büyük bir faciaya yol açtı.
‘TULUMBACILIĞA DÖNÜŞ’ UYARISI
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Makine Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç, bu konudaki gelişmelere eleştirel yaklaşan isimlerden biri oldu. Yangın ve Güvenlik dergisinin 170. sayısında yer alan değerlendirmesinde Kılıç, bu değişiklikler nedeniyle itfaiye elemanlarının projeleri incelemeyecek ve iskân kontrollerini yapamayacak hâle getirildiğini belirtti. Kılıç, artık itfaiyeye denetim yetkisi olmayan bir kurum demenin doğru olmadığını, bu durumun “tulumbacılığa dönüş” anlamına geldiğini vurguladı.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in 6. maddesi
Eski hali: Binaların yangın algılama ve söndürme projeleri, tesisat projelerinden ayrı olarak hazırlanır. Bir kat alanı 2000 m²’den fazla olan katların tahliye projeleri mimari projelerden ayrı olarak hazırlanır. Tahliye projeleri diğer yapılarda mimari projelerde gösterilir. Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüşü alındıktan sonra, ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır. Belediye itfaiye birimlerince, projelerde değişiklik veya ilave gerekli görülmesi halinde, istenilen değişiklik veya ilavenin bu Yönetmeliğin hangi maddesine istinaden gerekli görüldüğünün belirtilmesi mecburidir. Yorumlanması gereken, açıklık gerektiren veya belirsiz olan konularda Bayındırlık ve İskan Bakanlığının görüşü alındıktan sonra işlem ve uygulama yapılır.
Yeni hali:Binaların yangın algılama ve söndürme projeleri, tesisat projelerinden ayrı olarak hazırlanır. Bir kat alanı 2000 m²’den fazla olan katların tahliye projeleri, mimari projelerden ayrı olarak hazırlanır. Tahliye projeleri diğer yapılarda mimari projelerde gösterilir. Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır. Yorumlanması gereken, açıklık gerektiren
