Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuru hakkı, 2012 yılında vatandaşlara tanınmış ve bu tarihten itibaren mahkemeye yapılan başvuruların sayısında belirgin bir artış görülmüştür. Ancak bu durum, Anayasa Mahkemesi’nin iş yükünü ciddi şekilde artırmış ve karar süreçlerinde önemli gecikmelere sebep olmuştur. Bireysel başvuruların artması, mahkemeyi daha yoğun bir çalışma temposuna sokmuş, sonuç olarak vatandaşların hak arama süreçlerinde bekleme süreleri uzamıştır.
BİR YILA DÜŞEBİLİR
Anayasa Mahkemesi’nin istatistiklerine göre, karar alma süresi ortalama olarak 2 yıl 6 ay 27 gün şeklinde belirlenmiştir. Bu sürecin kısaltılması adına ise, 4. Yargı Reformu Strateji Belgesi çerçevesinde yeni düzenlemelerin hayata geçirilmesi planlanmaktadır. Yapılması öngörülen bu düzenlemeyle, AYM’nin karar verme sürecinin 1 yıla kadar düşürülmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda vatandaşların hak arama süreçlerinin hızlanması amaçlanmaktadır.
YAPAY ZEKA KULLANILACAK
Planlanan reform stratejileri arasında Anayasa Mahkemesi’nin kurumsal kapasitesinin artırılması öncelikli bir adım olarak öne çıkmaktadır. Mevcut iş yükünü daha hızlı ve etkili bir şekilde yönetebilmesi için mahkemenin personel sayısının artırılması gerekliliği gündemdedir. Bu önlemlerin yanı sıra, dijital arşivleme sistemlerinin geliştirilmesi, yapay zeka destekli ön inceleme sistemlerinin oluşturulması ve elektronik başvuru süreçlerinin iyileştirilmesi gibi teknolojik altyapının güçlendirilmesi planlanmaktadır. Böylece, başvuruların ön değerlendirme aşamasında daha hızlı bir biçimde ele alınabileceği vurgulanmaktadır.
KRİTERLER NETLEŞİYOR
Dosya yükünün hafifletilmesi hedefiyle, kabul edilebilirlik kriterlerinin netleştirilmesi gerektiği de düşünülmektedir. Bireysel başvuru sürecinde gereksiz veya hatalı başvuruların önlenmesi adına, vatandaşlar için rehber niteliğinde belgelerin hazırlanması planlanmaktadır. Ayrıca, hukukçular ile kamu görevlilerine yönelik eğitim programları düzenlenerek, başvuru süreçlerine dair farkındalığın artırılması hedeflenmektedir. Böylece mahkemeye yapılan başvuruların daha sağlıklı bir şekilde değerlendirilebilmesi ve süreçlerin hızla ilerlemesi amaçlanmaktadır.
Oğuzhan ÜRÜŞAN
