657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Mazeret izni” başlıklı 104/B maddesinde yer alan hüküm, eşi doğum yapan memurlar için önemli bir düzenleme sunmaktadır. Bu maddeye göre, “Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni verilir.” ifadesi yer almaktadır.
Mevzuatta Babalık İzninin Kullanılacağı Zamanla İlgili Belirsizlikler
Babalık izninin ne zaman kullanılacağı konusunda, mevzuatta bazı belirsizlikler bulunmaktadır. Bununla birlikte, babalık izninin kullanımına dair genel kabul gören bazı hususlar mevcuttur. Öncelikle, babalık izni, yalnızca eşinin doğum yaptığı dönemde memura verildiği için memurun bu izni doğumdan sonraki günlerde kullanması gerektiği belirtilmektedir. Dolayısıyla, doğum öncesinde bu iznin kullanılması mümkün olmayacaktır.
Bir diğer önemli husus, babalık izninin kullanımının, doğumun gerçekleşmesine bağlı olduğudur. Eğer doğumdan önce bir talep yapılırsa, bu talep, mevzuat çerçevesinde uygun bir şekilde değerlendirilmeyecektir. Bu nedenle, babalık izninin geçerliliği yalnızca doğum sonrası dönemle sınırlıdır.
Babalık izninin süresi on gündür ve bu süre hesaplanırken hafta sonları da dahil olmak üzere tüm günler dikkate alınmaktadır. Yani, iznin kullanıldığı süre içerisinde mesai günleri değil, her gün göz önünde bulundurulacaktır. Bu durum, memurlar için izin planlamasında önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır.
Ayrıca, babalık izninin kullanımında memurun talebi esastır. Yani, idare re’sen bu izni vermeye yetkili değildir. Ancak, memur talepte bulunduğunda, idare bu izni vermekle yükümlüdür. Bu düzenleme, memurun ihtiyaçlarını dikkate alarak hakkını kullanmasının önünü açmaktadır.
Mevzuatta babalık izninin kullanımıyla ilgili olarak açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, 657 sayılı Kanun’un aylıksız izinle ilgili bölümünde de benzer şekilde eşi doğum yapan memura, doğum tarihinden itibaren talebi üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verileceği hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda, babalık izninin de doğumdan sonra, ilgili memur tarafından idareye sunulacak bir belgeyle talep edilmesi daha uygun olacaktır.
Sonuç olarak, babalık izni, memurlar için önemli bir hak olma özelliğini taşımaktadır. Bununla birlikte, iznin ne zaman kullanılacağı, hangi koşullarda talep edileceği gibi konularda mevcut belirsizliklerin giderilmesi, memurların haklarını daha etkin bir şekilde kullanabilmelerine imkan sağlayacaktır. Gerekli mevzuat düzenlemeleri yapılarak, babalık iznin yapılanması hakkında daha net hükümlerin oluşturulması, memurlara büyük kolaylıklar sağlayacaktır.
