Danıştay, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün “görüntü ve ses kaydı genelgesini” iptal ederek, emniyetin yaptığı itiraza yanıt verdi. Bu duruma yol açan dava, Diyarbakır Barosu Başkanlığı tarafından açılmıştır ve Danıştay 10. Dairesi, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün “Ses ve görüntü kaydı alınması” konulu genelgesinin iptaline karar vermiştir.
Bu karar, daha önce yürütmenin durdurulması yönünde bir karar alınan genelgenin kesin iptali niteliğindedir. Danıştay, genelgenin içeriği üzerine yaptığı değerlendirmede, bu genelge ile getirilen düzenlemelerin haberleşme hürriyeti ve basın hürriyetine yönelik kısıtlamalar içerdiğini vurgulamıştır. Anayasanın 7. ve 13. maddeleri uyarınca, yasama organının yetkisi olan konuların yürütme organınca düzenlemeye tabi tutulmasının hukuka aykırı olduğuna kanaat getirmiştir. Sonuç olarak, haberleşme ve basın hürriyetini sınırlayan genelgenin hukuka uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Danıştay’ın bu kararının ardından Emniyet Genel Müdürlüğü, Danıştay’ın vermiş olduğu iptal kararına itirazda bulundu. Ancak Danıştay Dava Daireleri Kurulu, yayınladığı yeni kararla EGM’nin itirazını reddedebilmiştir.
“DEMOKRATİK HAKKA BİR MÜDAHALE”
Danıştay’ın ek gerekçesinde, Anayasa’nın 13 ve 26. maddeleri ışığında, sınırlı sebeplerle ve makul amaçlarla demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olarak bir sınırlandırma yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Bireylerin haber alma özgürlüğünün en önemli araçlarından biri olan basın organları ve mensupları için ses ve görüntü kaydı alma yasağı getirilmesi, demokratik bir toplumda gerekliliği olmayan, hakkın özüne dokunan ve hukuken kabul edilemez bir zorlayıcı sebebe dayanmayan bir müdahale olarak tanımlanmıştır.
Bu bağlamda, Danıştay, herhangi bir ayrım gözetmeksizin haber niteliği taşıyan olaylarda basın mensuplarının ses ve görüntü almasına yapılan sınırlamanın, bireylerin kamuya açık bilgileri edinme hakkını zedeleyici nitelikte olduğunu belirtmiştir. Karar, Anayasa’nın öngördüğü hukuki güvenceler ve kanunla sınırlama ilkesine aykırı bir durum olarak değerlendirilmiştir.
Bu gelişmeler, habercilik faaliyetlerinin özgürlüğü ve basın hürriyeti açısından önemli bir zafer niteliğindedir. Danıştay’ın verdiği bu karar, hem bireylerin haber alma hakkını koruma amacı taşımakta hem de demokrasinin gereklilikleri açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün karşı çıkmasına rağmen, kararın uygulanmasının zorunlu hale gelmesi, hukukun üstünlüğünün sağlanması açısından da bir kazanım olarak kabul edilebilir.
Kayhan AYHAN/ Birgün
