Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü’nde Öğretim Üyesi olan ve aynı zamanda AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi görevini yürüten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’nin Kahramanmaraş iline bağlı Pazarcık ve Elbistan merkezli iki büyük depremin meydana geldiğini belirtti. Bu depremlerin, Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde oluşan iki ayrı fayın etkisi ile gerçekleştiğini ifade etti.
Prof. Dr. Sözbilir, bölgedeki diğer faylar ile ilgili birçok bilim insanının çeşitli araştırmalar gerçekleştirdiğini ve özellikle bu büyük depremlerde kırılmayan fayların öneminin vurgulandığını dile getirdi. Kahramanmaraş ilinin içinden geçen Maraş Fay Zonu’nun henüz kırılmamış olduğunu belirten Sözbilir, bu fayın 6,8 büyüklüğüne kadar deprem üretme olasılığının bulunduğunu ifade etti.
Maraş Fay Zonu’nun en güneydeki aktif kolunda, beş adet hendek açtıklarını, böylece bu fayın yaşı, geçmişte üretmiş olduğu depremler ve en son hangi tarihte deprem ürettiği gibi bilgileri elde ettiklerini belirtti. Prof. Dr. Sözbilir, bu araştırmalar sonucunda Maraş Fay Zonu’nun güney kısmının aktivitesinin en yüksek olduğunu tespit ettiklerini ve bu nedenle yapısal olarak o bölgenin kapatılması gerektiğini devlet yetkililerine önerdiklerini aktardı. Ayrıca, Maraş Fay Zonu’nun uzun bir fay hattı olmamakla birlikte son 10 bin yıl içerisinde üç adet deprem ürettiğini ve bu depremlerin 3 bin yıl aralıklarla meydana geldiğini vurguladı.
Sözbilir, Maraş Fay Zonu üzerinde en son meydana gelen depremin 1500’lü yıllara ait olduğunu kaydettikten sonra, Doğu Anadolu Fayı’ndan kaynaklanan depremlerin bu fay kolunu etkilediğine ilişkin veriler elde ettiklerini de bildirdi.
YEDİSU SEGMENTİ VE ÖLÜDENİZ FAYI
Prof. Dr. Sözbilir, 6 Şubat 2023 tarihindeki depremlerin ilkinde Narlı, Erkenek, Pazarcık ve Amanos segmentlerinin kırıldığını, ikinci depremde ise Çardak ve Doğanşehir faylarının kırıldığını ifade etti. Malatya Fayı’nın ise bu depremlerde hala kırılmadığını kaydetti. 16 Ekim 2023 tarihinde Malatya ilinin Kale ilçesinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki depremin ardından Erkenek ile Pütürge arasında daha önce kırılmamış olan fay parçası kırıldığını bildirdi. Bu kırılma ile birlikte Elazığ’a doğru kırılmamış parçaların kalmadığını ancak Bingöl tarafında hala kırılmamış parçaların bulunduğuna dikkat çekti.
Prof. Dr. Sözbilir, özellikle Bingöl tarafında yer alan Yedisu Segmenti’nde kırılmamış birçok fay parçası olduğuna ve buranın Kuzey Anadolu Fayı’nın bir kolu olduğunu belirtti. Bu bölgede, Doğu Anadolu Fayı’nın Bingöl tarafında da henüz kırılmamış olduğunu ve bu nedenle deprem beklenildiğini ifade etti. Sözbilir, bu fayların sismik boşluk sınıfında yer aldığını, dolayısıyla günümüzde bu bölgelerde deprem meydana gelmesinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Öte yandan, Pazarcık’tan güneye doğru inildiğinde Ölüdeniz Fayı’nın varlığına dikkat çeken Sözbilir, bu fayın da 6 Şubat 2023 depremlerinde kırılmadığını belirtti. Sakçagöz, Yesemek ve Hacıpaşa gibi bölgedeki fay parçalarının hala kırılmamış olmasının önemine değinerek, bu faylar üzerinde de araştırmalar yaptıklarını sözlerine ekledi.
