Toplum Çalışmaları Enstitüsü tarafından yayımlanan “İmamoğlu Protestoları Katılımcı Analizi” başlıklı rapor, 19 Mart 2025’te Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından başlayan protestolara katılan gençlerin motivasyonlarını ve taleplerini çarpıcı bir şekilde gözler önüne serdi.
Raporda yer alan ankete göre, katılımcıların yüzde 60,6’sı protestolara katılma nedeninin başında “gelecek kaygısını” belirtti. İkinci sırada ise yüzde 52,9 ile “hükümetin anti-demokratik uygulamaları” öne çıkıyor. Bu iki neden, gösterilere olan katılımın yalnızca İmamoğlu’na destek vermekten öte, çok daha derin yapısal sorunlara duyulan bir toplumsal tepki olduğunu ortaya koyuyor.
KATILIMCILAR NE DEDİ?
Ankete verilen yanıtlarda en fazla işaretlenen nedenler şu şekildedir:
- Gelecek kaygısı – yüzde 60,6
- Hükümetin anti-demokratik uygulamaları – yüzde 52,9
- Siyasi sistemin taleplere cevap vermemesi – yüzde 31,7
- Yönetimin bireyi yok sayması/görmezden gelmesi – yüzde 25
- Sosyo-ekonomik durumdan duyulan rahatsızlık – yüzde 15,4
- İmamoğlu’na yönelik tutum – yüzde 11,1
- Arkadaş çevresi / eğlence – yüzde 3,4
Bu veriler, protestoların ardındaki esas motivasyonun sistemsel sorunlara karşı duyulan ortak rahatsızlık ve geleceğe dair kaygı olduğunu gösteriyor.
EN GENÇ PROTESTOCU PROFİLİ
Rapora göre, protestocuların yüzde 70,2’si 18-24 yaş grubunda, yüzde 24’ü ise 25-34 yaş aralığında yer almakta. Toplamda yüzde 94,2’si 35 yaşın altında olan bu kitlenin, Türkiye tarihinin “en genç protestocu grubu” olma özelliği taşıdığı dikkat çekiyor. Bu gençlerin yüzde 76,5’i ise üniversite öğrencisi ya da mezunu.
ADALET TALEPLERİ EKONOMİDEN ÖN PLANDA
Katılımcılara Türkiye’nin en büyük sorusu sorulduğunda, yüzde 54,3’ü “adalet” yanıtını verirken, ekonomi yalnızca yüzde 13,9 ile ikinci sırada yer aldı. Bu durum, protestocu gençlerin toplumun genelinden farklı olarak “hukuk ve adalet” konusuna öncelik verdiğini göstermektedir.
İMAMOĞLU’NA DESTEK VAR AMA MOTİVASYON DAHA DERİN
Protestolar Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla başlamış olsa da, katılımcıların yalnızca yüzde 11,1’i motivasyonlarının doğrudan İmamoğlu’na yönelik olduğunu ifade etti. Bu durum, tepkilerin daha çok sistemsel nedenlerle kaynaklandığını işaret ediyor.
GELECEĞE UMUTLA BAKAN GENÇLER
Ankette dikkat çeken bir başka veri ise gençlerin umudunu kaybetmediğidir: Katılımcıların yüzde 58,9’u Türkiye’nin geleceğinin halkın tutumuna bağlı olduğunu düşünürken, sadece yüzde 13,5’i “Türkiye daha kötü bir yer olacak” yanıtını verdi.
