Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından resmi internet sitesinde “Özel Koleksiyon” sekmesi altında yayımlanan “belgeler” kısmına yeni bir istihbarat raporu eklendi. Bu rapor, Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti (MAH) tarafından takip edilmekte olan Times gazetesinin muhabiri Walter Collins’in, irtibatlı olduğu muhabirin aslında MAH için çalıştığına dair 1935 tarihli bir belgeyi içermektedir.
Bu istihbarat raporunun dikkat çeken noktalarından biri, Collins’in irtibatlı olduğu muhabire, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Başbakan İsmet İnönü ve Mareşal Fevzi Çakmak için kullanması talimatı verdiği gizli kod adlarıdır. Bu adımlar, dönemin siyasi iklimi ile birlikte incelendiğinde, gazeteciliğin ve istihbaratın nasıl bir etkileşim içinde olduğunu ortaya koymaktadır.
ATATÜRK VE İSMET İNÖNÜ’YE VERDİĞİ KOD ADLAR
Bahsi geçen 2 Şubat 1935 tarihli raporda yer alan ifadeler, Collins’in 28 Ocak 1935 tarihinde İstanbul’a döndüğünü belirtmektedir. Rapor, Collins’in İstanbul’da gazete muhabirlerinden Bay Nurettin ile görüşmesini ve onu Ankara muhabiri olarak görevlendirdiğini ifade etmektedir. Bay Nurettin’in, Collins için yazacağı telgrafları ve ondan alacağı direktifleri MİT ile paylaşacağı vurgulanmıştır.
Collins’in ilk talimatında, kod adlarını belirttiği görülmektedir. Atatürk’ün yerine “Robertson”, İsmet İnönü yerine “Smith” ve Mareşal Fevzi yerine “Brown” adlarının kullanılması gerektiği bilgisi verilmiştir. Bu durum, dönemin istihbarat faaliyetlerinin ve gazeteciliğin nasıl bir düzlemde yürütüldüğünü ve gizliliği sağlama yöntemlerini gözler önüne sermektedir.
Ayrıca, Collins’in yokluğunda yerine bakacak kişinin ise “Canut” olduğu ifade edilmiştir. Raporun devamında, Collins’in adresinin Fındıklı’daki Exelsior Oteli olduğu belirtilmektedir. Belge, Bay Nurettin ile olan iletişimin bu aktarımlar aracılığıyla düzenli bir şekilde izlenmesini ve bu bilgilerin taraflarına bildirilmesini istemektedir.
Bu istihbarat raporu, gazetecilik ve istihbarat ilişkilerini, dönemin toplumsal ve siyasal dinamikleri ile birlikte incelemek açısından oldukça önemli bir belge niteliği taşımaktadır. Walter Collins’in yönlendirmeleri ve kod adları kullanarak nasıl bir iletişim ve takip mekanizması geliştirdiği, MİT’in o dönemdeki çalışma yöntemlerini de aydınlatmaktadır.
