Türkiye, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerle sarsıldı. Bu depremler, *Kahramanmaraş* başta olmak üzere *Hatay*, *Osmaniye*, *Adıyaman*, *Diyarbakır*, *Şanlıurfa*, *Gaziantep*, *Kilis*, *Adana*, *Malatya* ve *Elazığ* olmak üzere 11 ili etkiledi. Facianın sonuçları son derece ağır oldu, tam olarak 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti ve 500 binden fazla konut yıkıldı.
“NEREDE YANLIŞ YAPILDI?”
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı *Buğra Gökce*, sosyal medya üzerinden bir sorgulama yaptı. “Halkın parası ve bütçesiyle sosyal konut yapılsaydı ne olurdu?” sorusuyla birlikte, kaynakların etkin ve verimli kullanılmamasının sonuçlarına dikkat çekti. Gökce, 6 Şubat tarihinde 11 ilde yaşayan 13 milyon insanın etkilendiği, büyük bir felaketin yaşandığını ifade ederken, “50 binden fazla canımızı kaybettik” sözlerini kullandı. O gün yaşananların, 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen büyük deprem sonrasındaki acıları hatırlattığını vurguladı. O deprem sonrası bölgedeki insanların sorduğu en önemli soru, “Bizi kurtaracak yok mu?” oldu.
Gökce, “Nasıl oldu da 24 yıl içinde afete hazırlıkta geriye gittik?” diyerek merkezi yönetimin yanlış kararlar aldığını, bilimsel uyarıların göz ardı edildiğini, AFAD’ın hazırlığının olmadığını ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin sahaya çıkmadığını belirtti. Ayrıca, sosyal medyanın baskı altına alındığını ve en önemlisi yanlış bütçeleme ve plansız konut politikalarının büyük sorunlara yol açtığını ifade etti.
“Ne olabilirdi?” diye soran Gökce, yasal düzenlemelerle, depreme dayanıklı binalarla, akılcı planlamalarla halk için daha güvenli bir ülke yaratılabileceğini kaydetti.
“Peki nerede yanlış yapıldı?” sorusu ise 1999 Marmara Depremleri sonrasında çıkarılan 45 yasaya ve 11 yönetmeliğe dikkat çekti. Devlet Planlama Teşkilatı’nın kapatılmasının ardından devletin planlamasında belirsizliklerin yaşandığını söyledi ve TOKİ’nin yetkilerinin genişletildiğini vurguladı.
“HARCANAN KAYNAKLARLA 3 MİLYON 481 BİN 179 KONUT ÜRETİLİRDİ”
Buğra Gökce, halkın parasıyla sosyal konut yapılsaydı, Türkiye’nin durumu nasıl olabileceğini sorguladı. Yüksek kaynak israfı örnekleri vererek, Kur Korumalı Mevduat uygulamasıyla 48 milyar doların devletin kaynaklarından alındığını, bununla 761 bin 904 konut üretilebileceğini söyledi. Ayrıca, bakanın açıklamalarına göre deprem vergilerinin düşük öncelikli projelere harcandığına dikkat çekerek, toplanan 39 milyar dolarla 619 bin 47 sosyal konut üretilebileceğini ifade etti.
2024 Merkezi bütçesinin faiz giderlerinin 1 trilyon 254 milyar TL olduğuna dikkat çeken Gökce, bu paranın etkili yönetimle 568 bin 707 sosyal konut üretmek için kullanılabileceğini söyledi. Ayrıca, 2019-2022 yılları arasında Karayolları Genel Müdürlüğü’nün kamusal projeleri için harcadığı 220 milyar TL’nin, yine geçiş garantili yapıların bedeliyle 99 bin 773 konut sağlanabileceğine işaret etti. İmar Barışı uygulamasıyla to
