Yaşadığımız zamanı anlamlandırmak, birey olarak var olabilmenin en temel koşullarından biridir. Buna karşın, gündemin yoğun akışı içerisinde bazen zihnimizi temizleyip daha derin varoluşsal konulara odaklanmak önem kazanıyor. Kendi varlığımızı anlamlandırmazsak, zamanın olaylarına karşı bir duruş sergilememiz, irade gösterip kendimizi korumamız mümkün olmayacaktır. Yazının icadı gibi tarihi araçlar, çok kez kralların savaşlarını ve fikirlerini yansıtmıştır. Bizim asıl ihtiyacımız, öncelikle kendimiz olmaya, ardından kendimizi yazıp anlamlandırmaya ve bu bilgileri paylaşmaya yöneliktir.
Bugün, geçmişteki bazı tarihi olaylara değinerek yaşadığımız günlerin başka bir perspektiften analizini yapmak istiyorum. Avrupa’da yaşanan coğrafi keşifler ve sömürgecilik, çoğunlukla bizim gibi dünyanın diğer bölgelerinde tam olarak kavranamıyordu. İnsanlar, yalnızca kendi adalarına, kıtalarına aniden gelen işgalci, zalim sömürgeciler tarafından sarsıldıklarında uyanmaktaydılar. Örneğin, Osmanlı İmparatorluğu Balkanlar’da genişlerken, aynı dönemde kıtanın diğer ucunda farklı gelişmeler yaşanıyordu. Portekiz’de, Viseu Dükü Küçük Henrique (1394- 1460) gemicileri ve bilim insanlarını bir araya getirerek yeni keşifler peşindeydi. Amacı, Afrika’yı keşfetmek ve Hristiyanlığı yaymaktı. Bartalomeo Dias (1450- 1500), Afrika’nın güney ucunu dolaşırken, Osmanlı’nın önemli bir küresel gücü olduğunu fark etmemişti. Büyük Osmanlı Gücü, Hint Okyanusu’ndaki Portekiz korsanlarına karşı harekete geçmekte geç kalmıştı. Benzer bir şekilde, diğer Avrupa güçleri de bu değişimlere kayıtsız kalmışlardı.
Osmanlı İmparatorluğu’nda, 600 bin kişilik ordu ile Viyana kuşatmasına giden Kara Mustafa Paşa’nin komutanlığında bazı din adamlarının tartışmaları sürerken, İngiltere’de Newton, Tabiat Felsefesi’nin Matematiksel İlkeleri üzerinde çalışıyordu. Aynı dönemde, yeni bir bilim çağının tohumları atılıyordu. Gelişmiş düşünceler ve idrak zorlukları sadece Osmanlı’ya özgü değildi; evrensel bir yetersizlikti. Avrupa’da, büyük ittifaklar ve uyum sözleşmeleri yapılırken, Atlantik Okyanusu’nun ötesinde Amerika’da bir icatlar yüzyılı başlıyordu ve Avrupa’da ilerleyen bilimsel gelişmelerle yeni bir teknoloji dönemi açılıyordu. Özellikle 19. yüzyılın sonlarına doğru, strateji ve güç dengeleri birbirini derinden etkiliyordu.
1878’de Rus Çarı’nın Çatalca’da işgal karargahı kurmasından iki yıl önce, T. Edison, New York’un iki mahallesini elektrikle aydınlatarak teknolojik devrimlerin sinyalini vermişti. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sonrası, Avrupa’da Amerikan ordusu var olduğunda, gelen zenci askerler geleneksel düşünce kalıplarını sarsmaktaydı. Bu durum, Avrupa dışında yer alan diğer kıtaların alışılagelmiş düşünce yapısını da etkiliyordu. Geçmiş yüzyıl, dünyanın gelişmiş şehirlerinin birbiriyle paylaşım savaşları yürüttüğü bir dönemi ifade etmektedir. Stefan Zweig gibi düşünürler, Belle Epoque döneminin sonunda nasıl başlayan savaşları anlamakta zorluk çekmişlerdi.
Geçtiğimiz yüzyılda da dünyada büyük değişimlere sahne olan olaylar içinde, belirgin sınırların yeniden çizilmesi gibi birçok dinamik ortaya çıkmıştır. Kıtaların, okyanusların ve devlet sınırlarının yeniden şekillendirilmesi, dönem dönemde zorlayıcı ve karmaşık süreçleri beraberinde getirmiştir. Nüfus sürekli dalgalanmakta, insanlar yurtlarından göç ederken yeni yapılan devletlerin çoğu zaman bu sürecin dışında kalmayı başarmışlardır. Bağımsızlık savaşlarının ana aktörleri bile genellikle ana politik kar
