Türklerin genetik kökenleri üzerine yapılan titiz incelemelerin sonucu, farklı bölgelerle genetik benzerliklerin belirlenmesine olanak sağlamıştır. Bilim insanları, Türklerin genetik olarak en çok hangi topluma benzediğini ortaya koymuşlardır. 2018 yılından itibaren Türkiye’de, milyonlarca vatandaşın e-Devlet üzerinden köken bilgilerine erişebilmesi mümkün oldu. Bu sistem, 18. yüzyıla kadar geriye uzanan soy bilgileri ve geçmişte yaşanan şehirler hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Bu gelişme, son yıllarda pek çok bireyin kendi kökenlerine olan merakını artırmış ve geniş kapsamlı araştırmalar yapmalarına yol açmıştır. Bu bağlamda, DNA testleri ve tükürük örnekleri aracılığıyla köken tespiti yapan şirketlere büyük bir ilgi yoğunlaşmıştır.
Ancak uzmanlar, belirli bir alanda uzmanlığı tam olarak kanıtlanmamış ekipler tarafından hazırlanan raporlara güvenilmemesi gerektiği konusunda uyarıyorlar. Bunun yerine, konu ile alakalı yazılmış bilimsel makalelerin dikkatle incelenmesi gerektiği ifade edilmektedir.
İŞTE TÜRKLERE EN ÇOK BENZEYEN MİLLET
Söz konusu araştırmalar sonucunda, en son 2021 yılında gerçekleştirilen geniş bir çalışma dikkatleri üzerine çekmiştir. Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öncülüğünde, Koç Üniversitesi Suna İnan Kıraç Vakfı, Sağlık Bilimleri, Rockefeller, Yale, Cardiff üniversiteleri ve Icahn School of Medicine at Mount Sinai’nin katılımlarıyla yürütülen bu araştırmada, Türkiye genelinden yaklaşık 4 bin kişinin DNA örneği incelenmiştir.
4 BİNDEN FAZLA KİŞİ İNCELENDİ
Türklerin genetik yakınlıklarının hangi topluma daha fazla benzediğini belirlemek amacıyla, 81 ilden yaklaşık 4 bin kişinin DNA’sı detaylı olarak incelenmiştir. Projenin koordinatörlerinden Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tayfun Özçelik, çalışmanın sonuçlarının Türkiye’nin genetik olarak bir bütünlük taşıdığını ve aynı zamanda yüksek seviyede genetik çeşitlilik içerdiğini ortaya koyduğunu ifade etmiştir.
İTALYA VE İSPANYA İLE GENLERİMİZ BENZİYOR
Anadolu, tarihsel olarak Asya, Avrupa ve Afrika arasında bir köprü işlevi gördüğü için, Türk toplumunun genetik yapısı da bu durumdan etkilenmiştir. Özçelik, Türk toplumunun, özellikle İtalya’nın Toskana bölgesinde yaşayan bireylerle yakın bir ilişkiye sahip olduğunu belirtmiş, İspanya’nın ise bu ilişkide ikinci sırada yer aldığını tespit ettiklerini ifade etmiştir. Bu bulgular, Anadolu’nun ilk çiftçilerinin Avrupa’ya yönelik Cilalı Taş Devri dönemindeki göçlerinden kaynaklanıyor olabilir.
GÖÇ ETKİSİ ÇOK YÜKSEK
Türkiye’nin coğrafi konumu, Doğu ve Batı arasında genetik bir köprü oluşturmakta ve Anadolu tarihi boyunca göç olayları bu durumu güçlendirmeye devam etmektedir. Prof. Dr. Özçelik, temel bileşenler analizi sonucunda Türk toplumunun genetik yapısının farklı bireyler arasında oldukça değişken olduğunu, fakat bireylerin genetik açıdan ayrışmış kümeler oluşturmadığını gözlemlediklerini belirtmiştir. Ayrıca, Türk toplumu ile Balkan, Kafkas ve Orta Doğu toplumları arasında ortak genetik bileşenlerin varlığına dikkat çekmiştir.
